تعریف قانونی عاشق مزاحم متفاوت است، اما وزارت دادگستری ایالات متحده آن را بهعنوان «الگویی از رفتار که علیه شخصی خاص هدایت میشود و باعث میشود فرد عادی برای امنیت خود یا دیگران احساس ترس کند یا دچار ناراحتی شدید عاطفی شود» تعریف میکند.
در این مقاله میخواهیم شما را با شخصیت افراد استاکر آشنا کنیم. آیا شما یک استاکر هستید؟ با ما همراه باشید.
- نشانههای استاکر چیست؟
- استاکر سایبری چیست؟
- چه زمانی عاشق مزاحم به خشونت متوسل میشود؟
- آیا پیامکها یا تماسهای مکرر نشانه استاکر هستند؟
- آیا من استاکر هستم؟
- چگونه به یک استاکر پاسخ دهیم؟
- تأثیرات روانی استاک کردن و مزاحمت بر قربانیان

نشانههای استاکر چیست؟
نشانههای رفتاری استاکر میتواند شامل موارد زیر باشد:
- دانستن برنامه روزانه فرد، دنبال کردن مکانهای او یا تعقیب فیزیکی او
- ارسال مکرر پیامک، تماس یا ایمیل
- حضور ناگهانی و ناخواسته در خانه، محل کار یا مدرسه فرد
- ارسال هدیههای ناخواسته
- سرقت اموال شخصی فرد
- تهدید کردن فرد یا خانواده و دوستان او
- سایر رفتارهایی که باعث احساس ناامنی، آزار یا دید زدن میشوند
عاشق مزاحم تا چه حد رایج است؟
براساس مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، حدود ۱۵ درصد از زنان و ۶ درصد از مردان در ایالات متحده در طول زندگی خود تجربه عاشق مزاحم را داشتهاند، که این آمار معادل ۱۸.۳ میلیون زن و ۶.۵ میلیون مرد است. این رفتار اغلب در بستر پایان یک رابطه یا پس از پایان رابطه رخ میدهد.
استاکر سایبری چیست؟
استاکر سایبری به هر نوع تعقیبکنندهای گفته میشود که از فناوری استفاده میکند. این رفتار بهصورت مداوم و با محتوایی تهدیدآمیز، آزاردهنده یا خطرناک انجام میشود. مثالهایی از استاکر سایبری شامل موارد زیر است:
- ارسال مکرر پیامهای ناخواسته از طریق ایمیل یا شبکههای اجتماعی
- ردیابی فرد از طریق GPS بدون رضایت او
- نظارت بر فعالیتهای آنلاین فرد بدون اجازه او
- انتشار اطلاعات حساس یا شخصی درباره فرد بهصورت آنلاین
- جعل هویت فرد در اتاقهای چت یا پلتفرمهای آنلاین
- نصب دوربین در رایانه فرد برای مشاهده یا ضبط او بدون رضایتش
چه زمانی عاشق مزاحم به خشونت متوسل میشود؟
اگرچه گاهی قربانیان یا عزیزان آنها رفتار عاشق مزاحم را کماهمیت جلوه میدهند، این رفتار اغلب میتواند منجر به خشونت شود: حدود یکسوم از قربانیان استاکر در یک مطالعه در نهایت مورد حمله فیزیکی یا جنسی قرار گرفتند. شاخصهای احتمالی خشونت شامل مواردی از خشونت قبلی، تخریب اموال، پرسه زدن در اطراف خانه یا محل کار قربانی و احساس ترس شدید قربانی است.
آیا پیامکها یا تماسهای مکرر نشانه استاکر هستند؟
با توجه به اینکه روابط امروزه اغلب بر پایه ارتباطات مکرر از طریق تماسها، پیامکها و شبکههای اجتماعی شکل میگیرند، تشخیص اینکه آیا شخصی بیش از حد ارتباط برقرار میکند یا خیر، دشوار است. نکته مهم این است که فرد چگونه رابطه را درک میکند. اگر الگوی ارتباطی کاملا نامتعادل باشد یا باعث ایجاد ناراحتی یا ترس قابلتوجه برای امنیت هر یک از افراد شود، این میتواند نشانهای از عاشق مزاحم باشد.
آیا من استاکر هستم؟
آیا فردی که با او در ارتباط هستید از شما خواسته است که تماس را متوقف کنید؟ آیا او در اطراف شما ترسیده بهنظر میرسد؟ اگر پاسخ هر یک از این سوالات مثبت است، ممکن است شما از مرز ارتباط عادی عبور کرده و وارد حوزهی عاشق مزاحم شده باشید. متخصصان سلامت روان میتوانند به شما کمک کنند؛ بهتر است به یکی از آنها مراجعه کنید.
چه عواملی به رفتار عاشق مزاحم منجر میشوند؟
تعقیبکنندهها معمولا تمایل به کنترل قربانی دارند. این میل ممکن است از یک رابطه عاشقانه ناشی شود، بهعنوان مثال جلوگیری از رسیدن سایر افراد به شریک سابق یا تلاش برای جذب شریک جدید. همچنین ممکن است از خیالبافی درباره یک رابطه ساختهشده در ذهن فرد، مانند تعقیب سلبریتیها، نشأت بگیرد. یا ممکن است ریشه در یک اختلال روانی مانند اختلال شخصیت مرزی داشته باشد.
چرا افراد استاکر میشوند؟
استاکرها اغلب با انگیزههایی مانند کنترل، تحقیر، ترساندن، دستکاری، شرمسار کردن یا انتقامگیری از قربانی عمل میکنند. انگیزههای عاشقانه نیز ممکن است نقش داشته باشند، مانند تلاش برای جذب یک شریک جدید یا ترساندن دیگر افراد علاقهمند.
آیا انواع مختلفی از عاشق مزاحم وجود دارند؟
محققان در ادامه مطالعات خود دستهبندیهای مختلفی از عاشق مزاحم را ارائه کردهاند، از جمله تعقیب عاشقانه (تعقیب یک شریک سابق)، تعقیب شهوانی (یک شکارچی سریالی)، تعقیب بهدلیل عشقنابودشده (بعد از رد شدن توسط شخصی)، تعقیب سلبریتیها (تعقیب یک چهره مشهور)، تعقیب سیاسی (با انگیزه توافق یا مخالفت ایدئولوژیک)، تعقیب انتقامی (از روی خشم یا نفرت)، و موارد قتل اجیرشده.
چرا افراد بعد از جدایی به تعقیبکننده تبدیل میشوند؟
شریکهای سابق که به تعقیب روی میآورند، معمولاً کسانی هستند که بهلحاظ احساسی یا کلامی بدرفتاری میکردهاند. تحقیقات نشان میدهد که تعقیب بعد از جدایی نیز با نوعی وابستگی به نام «عزتنفس مشروط به رابطه» مرتبط است، که در آن افراد ارزش خود را از رابطهشان تعریف میکنند.

چگونه به یک استاکر پاسخ دهیم؟
قربانیان عاشق مزاحم اغلب در فهم و گزارش دادن این اتفاق دچار مشکل هستند. آنها ممکن است باور کنند که این رفتار «چیز بزرگی نیست» یا اینکه «به زودی تمام خواهد شد.»
اگر عاشق مزاحم پس از یک جدایی اقدام به این کار کند، تشخیص اینکه آیا فرد در تلاش است تا با جدایی کنار بیاید یا در حال توسعه رفتارهای تهدیدآمیز است، دشوار خواهد بود. جامعه نیز اغلب تمایل دارد تا ایده تعقیب عاشقانه و پیگیری شدید برای عشق را رمانتیک جلوه دهد، که این امر میتواند به گیج شدن قربانیان کمک کند.
تعقیبکننده زمانی از مرز عبور میکند که قربانی احساس خطر یا تهدید کند. اگر قربانی احساس کند که زندگی او در خطر است، باید بلافاصله با پلیس (امیدوارم در ایران کمک کند) تماس بگیرد. در غیر این صورت باید به امنترین نزدیکان خود بگوید.
چه اقداماتی میتوانند قربانیان برای محافظت از خود در برابر عاشق مزاحم انجام دهند؟
علاوه بر گزارش دادن رفتار عاشق مزاحم، قربانیان میتوانند اقدامات زیر را انجام دهند:
- تا حد امکان از استاکر دوری کنید.
- به طور واضح اعلام کنید که ارتباط باید متوقف شود؛ به هیچ ارتباط دیگری پاسخ ندهید.
- یک دفترچه ثبت از رفتارهای عاشق مزاحم تهیه کنید که شامل ارتباطات، بازدیدهای ناخواسته و گزارشهای پلیسی باشد.
- در مورد تدابیر امنیتی مرتبط با فناوری آموزش ببینید.
- یک سازمان محلی را برای حمایت، دریافت اطلاعات و برنامهریزی ایمنی پیدا کنید.
چه زمانی ارتباط پس از جدایی به تعقیب تبدیل میشود؟
تشخیص اینکه چه زمانی یک ارتباط عادی پس از جدایی به تعقیب تبدیل میشود، ممکن است دشوار باشد—بهویژه وقتی که در فیلمها و سریالها، تلاشهای شدید برای به دست آوردن عشق رمانتیک جلوه داده میشود. اما هنگامی که ارتباط پس از جدایی به ترس منجر میشود و فرد قربانی مجبور به تغییر جنبههایی از زندگی روزمره خود میشود، مرزها رد شده است. همچنین، تعقیب جنایی تنها شامل پیامهای مکرر یا آزار نیست، بلکه ایجاد ترس برای امنیت فرد است.
چگونه میتوان از استاکر سایبری محافظت کرد؟
علاوه بر برنامهریزی ایمنی معمول، قربانیان استاکر سایبری ممکن است بخواهند تدابیر امنیتی مرتبط با فناوری را بررسی کنند، از جمله تغییر رمز عبور و کدهای امنیتی، تنظیم یک آدرس ایمیل جدید، خرید یک تلفن یا رایانهای با امنیت بیشتر، و خاموش کردن ردیابی GPS بر روی همه دستگاهها.
چگونه میتوان یک دستور منع تعقیب دریافت کرد؟
دستور منع یا دستور حفاظت به صورت قانونی متجاوز را ملزم میکند که ارتباط را متوقف کند—چه به صورت حضوری، چه از طریق ایمیل، پیامک یا شبکههای اجتماعی و چه از طریق شخص دیگری. این دستور همچنین میتواند شامل شرایط خانوادگی مانند حمایت از فرزند یا پرداخت وام مسکن نیز باشد. قربانیان میتوانند برای دریافت دستور منع به دادگاه مراجعه کنند، همچنین برخی سازمانهای حمایتی، دفاتر حقوقی و ایستگاههای پلیس نیز کمک میکنند. این روند بسته به ایالت متفاوت است، و سایت WomensLaw.org ابزاری برای شناسایی مراحل در ایالت شما دارد. این موارد در اکثر کشورها وجود دارد و امیدوارم هر چه سریعتر در ایران هم اعمال شود.
چگونه میتوان به کسی که توسط عاشق مزاحم تهدید میشود کمک کرد؟
قربانیان عاشق مزاحم ممکن است شدت موقعیت را درک نکنند یا برای گزارش آن تردید داشته باشند. به عزیز خود تشویق کنید که این جرم را گزارش دهد و پیشنهاد کنید که با او برای این کار همراهی کنید. اهمیت درخواست از عاشق مزاحم برای توقف ارتباط، ثبت تلاشهای او برای ارتباط و ارتباط با یک پناهگاه محلی یا سازمانی برای برنامهریزی ایمنی فوری را برای او توضیح دهید.

تأثیرات روانی استاک کردن و مزاحمت بر قربانیان
تعقیبکنندگان به دنبال اعمال قدرت و کنترل بر قربانیان خود هستند. ارتباطات مداوم، ردیابی و تهدیدات آنها باعث میشود که قربانی احساس بیقراری و نگرانی داشته باشد.
تعقیبکننده میتواند باعث شود که قربانی احساس عصبی بودن، استرس و اضطراب کند. ممکن است قربانیان دچار مشکل در خواب شوند یا کابوس ببینند. آنها ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند و علائمی از اختلال استرس پس از سانحه یا افسردگی تجربه کنند.
تحقیقات نشان میدهد بسیاری از زنانی که تعقیب شدهاند علائمی از افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه مانند هشیاری بیش از حد، فلشبکها و اجتناب را تجربه کردهاند. رفتارهای ناخواستهای که بیشترین ارتباط را با این علائم دارند، دریافت تماسها و پیامکهای تهدیدآمیز است.
قربانیان ممکن است برای محافظت از خود اقداماتی انجام دهند که بهطور اساسی زندگی آنها را تغییر دهد یا در آن اختلال ایجاد کند، مانند گرفتن مرخصی از کار یا مدرسه، تغییر شغل یا نقل مکان به مکان دیگر.
هزینه احساسی تعقیبکننده چیست؟
شرایط سلامت روانی ناشی از تعقیب اغلب به افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه منجر میشود، با علائمی مانند دشواری در خواب و اجتناب از مکانهای خاص. دو عاملی که به نظر میرسد بیشترین تأثیر روانی را بر زنانی که با یک تعقیبکننده مواجه هستند دارند، این است که آیا تعقیبکننده فعالانه در حال تعقیب است—آیا فرد را تعقیب میکند یا بهطور ناگهانی ظاهر میشود—و پرخاشگری—آیا تعقیبکننده تهدید یا خشونتی علیه قربانی، اموال او یا عزیزانش انجام میدهد.
هزینه احساسی استاکر سایبری چیست؟
استاکر سایبری میتواند به اندازه یا حتی بیشتر از دیگر اشکال تعقیبکننده ناراحتکننده باشد، حتی با وجود اینکه تعقیبکننده بهصورت فیزیکی حضور ندارد و ممکن است فاصلهای دور داشته باشد. ناتوانی قربانی در دیدن یا شناسایی تعقیبکننده یا ندانستن اینکه تعقیبکننده بعدی چه زمانی اقدام خواهد کرد، میتواند بهشدت نگرانکننده باشد. این امر میتواند منجر به اضطراب، افکار وسواسی، اختلالات خواب و سایر علائم افسردگی یا تروما شود.
قربانیان تعقیبکننده چگونه میتوانند بهبود یابند؟
درمان میتواند به قربانیان تعقیبکننده در مسائل عملی و ایمنی کمک کند، مانند ایجاد یک برنامه ایمنی یا تماس با وکیل، همچنین به علائم روانی مانند تروما، افسردگی، اضطراب، احساس شرم، گناه یا ناتوانی میپردازد. یک درمانگر میتواند به قربانی کمک کند تا اعتماد به نفس و قدرت خود را بازسازی کند و برای مقابله با سوءاستفاده و پیگیری آن تا حد ممکن قوی باشد.
مداخلات اجتماعی چه کمکی به قربانیان عاشق مزاحم میکند؟
حمایتهای قانونی برای قربانیان تعقیبکننده اغلب تنها پس از مواجهه قربانی با ناراحتی شدید یا خشونت ارائه میشود. بنابراین شناسایی و کمک به قربانیان عاشق مزاحم در مراحل اولیه بسیار حیاتی است. یکی از راهها ایجاد فضاهای امن در محیطهایی مانند دانشگاهها است که افراد بتوانند در صورتی که احساس ناراحتی یا خطر میکنند، موضوع را بیان کنند، بهویژه پس از یک جدایی. ارائه ابزارهای غربالگری برای خشونت در روابط صمیمی، تعقیبکننده، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه نیز میتواند کمک کننده باشد.
منبع: سایکولوژی تودی
چه استاکر و مزاحم باشید چه دچارش بشید، در هر دو حالت مشکلات روانی و روحی بسیار زیادی برای طرفین به وجود میاد. اگر واقعا دنبال آرامش در زندگی هستید سعی کنید به این مقاله خوب فکر کنید و دنبال ایجاد مزاحمت برای کسی نرید.
اونتاشگال . مهر ۱۴۰۳
نوشتههای روزمره، خاطرات و مطالب بیشتر از اونتاشگال را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید
اینستاگرام وبلاگ . تلگرام . توییتر
پادکست اونتاشگال را از CastBox – Apple Podcast – Spotify بشنوید.












































































